Irak (Iraq) państwo w południowo-zachodniej części kontynentu azjatyckiego, na Bliskim Wschodzie, nad Zat. Perską. Współrzędne geograficzne: 33 00 N, 44 00 E. Obszar 437,072 km2 ( 5o os/km ). Powierzchnia lądu 432,162 km², powierzchnia wód: 4,910 km². Porównywalnie Irak jest prawie półtora razy większy od Polski. Długość granic 3 631 km. Linia brzegowa 58 km. Graniczy na północy z Turcją (331 km), na północy i wschodzie z Iranem (1458km), na południowym wschodzie z Kuwejtem (242 km), na południu z Arabią Saudyjską (814 km), na zachodzie z Jordanią (181 km), na północnym zachodzie z Syrią (605 km).

Na południowym wschodzie do Iraku należy krótki (50 km) odcinek wybrzeża Zatoki Perskiej. Stolica: Bagdad. Język urzędowy: arabski. Jednostka monetarna: dinar iracki. Święto narodowe: 17 lipca (rocznica proklamowania republiki 1958). Podział administracyjny: 18 muhafaz (gubernatorstw), z których 3 na pn.-wsch. tworzą Kurdyjski Okręg Autonomiczny (pow. 36,3 tys. km2, 2 mln mieszk.)

HISTORIA: Na obszarze współczesnego Iraku rozwinęła się w IV-III tysiącleciu p.n.e. jedna z najstarszych cywilizacji świata – kultura Sumerów. Wybudowali oni wielkie miasta: Ur, Uruk, Lagasz i Kisz, świadczące o ich potędze i wysokim zaawansowaniu cywilizacyjnym. W 2330 p.n.e. kres panowaniu Sumerów nad Mezopotamią położył najazd Semitów Następnie uformowało się tam państwo babilońskie, potem asyryjskie, rozciągała się władza cesarstwa wschodniego (Bizancjum). W latach 635-637, po walkach z wojskami Bizancjum nastąpiło zajęcie kraju przez Arabów (w VIII w. kraj znajdował się w granicach kalifatu Abbasydów). W 1055 r. Irak podbili tureccy Seldżucy. W latach 1245-1258 obszar dzisiejszego Iraku został podbity, zdewastowany i przyłączony do imperium Mongołów. W 1534 r. kraj został włączony w granice Turcji. W XVIII w. w Iraku zaznaczyły się silne wpływy Brytyjczyków (w XIX w. także Niemców).

Po 1920 r. Irak był terytorium mandatowym Wielkiej Brytanii, zaś w 1932 r. stał się państwem formalnie niepodległym (monarchią). Po prohitlerowskim zamachu stanu w 1941 r. kraj został zajęty przez wojska brytyjskie. Po ich wycofaniu w 1958 r. została proklamowana pełna niezależność Iraku. Od tego czasu w kraju doszło do kilku zamachów stanu. Dojście do władzy S. Husajna at-Takriti \"ustabilizowało\" sytuację wewnętrzną Iraku, dzięki wprowadzeniu przez niego systemu rządów opartego na totalitarnej dyktaturze i bezwzględnemu zwalczaniu wszelkiej opozycji. W 1980 wybuchła wojna iracko-irańska, będąca wynikiem rywalizacji obu państw o dominującą pozycję w regionie Zatoki Perskiej. Trwała ona do 1988 i spowodowała śmierć ok. miliona osób, straty materialne obu państw szacuje się na 400 mld dolarów. Dochody płynące z eksportu ropy naftowej kierowane były na stałe powiększanie i unowocześnianie armii.

Nie osiągnąwszy zamierzonych celów w wojnie z Iranem Saddam Husajn zdecydował się zaanektować Kuwejt. W sierpniu 1990 wojska irackie zajęły obszar emiratu, a władze w Bagdadzie ogłosiły wcielenie Kuwejtu do Iraku. W odpowiedzi na agresję Rada Bezpieczeństwa ONZ upoważniła kraje członkowskie do użycia siły, jeśli Irak nie wycofa się z zajętych obszarów do 15 I 1991. Husajn zdecydowanie odrzucił stawiane przez ONZ warunki, skutkiem czego w nocy z 16 na 17 I 1991 rozpoczęły się działania zbrojne państw sprzymierzonych (wojna w Zatoce Perskiej). W walkach przeciw Irakowi brały udział wojska Stanów Zjednoczonych, Arabii Saudyjskiej, Wielkiej Brytanii i Francji. W ich wyniku Irak poniósł druzgocącą klęskę, która nie spowodowała jednak upadku dyktatury Husajna. 27 II 1991 Irak przyjął warunki stawiane przez ONZ, wycofał swe wojska i uznał istnienie niepodległego Kuwejtu.